Yıldırım Bayezid’in oğullarından Şehzade Süleyman Çelebi Edirne’de; Mehmet Çelebi Amasya’da ve İsa Çelebi Balıkesir ve Bursa yöresinde padişahlığını ilân etti. Böylece Osmanlı toprakları üç hükümetli bir idare altına girmiş oldu.
Timur kuvvetleri, ele geçirdiği Bursa ve İznik’i yağma ederek ateşe verdi ve buradaki halkın büyük bir kısmını kılıçtan geçirdi.
Timur, Osmanlıların ele geçirdiği Anadolu beyliklerinin topraklarını eski sahiplerine ve vârislerine iade etti.
Rodos şövalyelerinin elinde bulunan İzmir kalesi ve limanı Timur tarafından fethedilerek Aydınoğulları’na verildi.
1403
Timur tarafından tutsak edilen Yıldırım Bayezid, Akşehir’de öldü.
Timur ve ordusu, her yeri yağmalayarak ve yakıp yıkarak Anadolu’dan çekildi.
Amasya’da hükümdar olan Yıldırım Bayezid’in küçük oğlu Mehmet Çelebi, yönetimleri Timur tarafından Türkmen beylerine bırakılan Niksar, Tokat, Şarkîkarahisar ve Sivas’ı kendi topraklarına kattı.
Edirne’de hükümdarlığını ilan eden Süleyman Çelebi (Emir Süleyman) ile Bizans İmparatoru Manuel Paleologos arasında İstanbul Antlaşması imzalandı. Buna göre; İstanbul önlerinden Selânik’e kadar uzanan Ege sahil bölgesi ile Varna’ya kadar uzanan Karadeniz sahil bölgesi, Bizans İmparatoru’na bırakıldı. Amasya’da hükümdarlığını ilan etmiş bulunan Mehmet Çelebi, Sivas yöresini ele geçirdikten sonra Bursa, Balıkesir ve çevresini kendi topraklarına kattı.
1405
Mehmet Çelebi, kendisine hücum eden büyük kardeşi İsa Çelebi’yi Ulubat’ta yapılan savaşta mağlûp edip öldürttü.
Saruhan ve çevresi Mehmet Çelebi tarafından ele geçirildi.
Timurlenk öldü.
1406
Edirne’de hükümdarlığını ilan eden Süleyman Çelebi, kuvvetleriyle birlikte Bursa’ya geldi ve şehri ele geçirdi. Bursa’ya sahip olan, ancak ağabeyinin ordusuna karşı koyacak gücü olmayan Mehmet Çelebi, Bursa’yı terk ederek şehri ve hükümdarlığı büyük kardeşi Süleyman çelebi’ye bıraktı.
Süleyman Çelebi’nin sadrazamı Çandarlı Ali Paşa öldü. Babası Çandarlı Hayrettin Paşa’nın 1387’de ölümünden sonra I. Murat, Yıldırım Bayezid ve Fetret Devri’nde Süleyman Çelebi’ye sadrazamlık yapan Çandarlı Ali Paşa, İznik’e gömüldü.
Osmanlı tahtını ele geçirmek için mücadele eden Musa çelebi, Rumeli’ye geçti. Süleyman Çelebi’de bu harekâtı önlemek amacıyla Bursa’da Edirne’ye geldi.
1407
Süleyman Çelebi tarafından Bursa’da inşa ettirilen Yıldırım Bayezid Türbesi’nin yapımı tamamlandı.
1408
Süleyman Çelebi ile Venedik Cumhuriyeti arasında dostluk antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre; Venedik Cumhuriyeti’nin, Arnavutluk sahilindeki topraklarının emniyeti karşılığı olarak Osmanlı padişahına yıllık 1600 duka haraç vermesi kararlaştırıldı.
1409
Dönemin büyük şairi Süleyman Çelebi, Bursa’da, günümüzde de okutulmakta olan dinî edebiyatımızın “Mevlid” manzumesini tamamladı.
1410
Emir Süleyman (Süleyman Çelebi) vefat etti.
1411
Rumeli’de Osmanlı tahtına Musa Çelebi çıktı.
Simavna Kadısı oğlu Şeyh Bedrettin kadıaskerliğe tayin edildi.
Musa Çelebi’nin, Bizans İmparatoru Manuel’e bir elçi göndererek 1402’den beri verilmemiş haraçları istemesi üzerine Bizans ile Emir Süleyman Çelebi zamanında imzalanan antlaşma bozuldu.
Mehmet Çelebi ile Bizans imparatoru arasında ittifak antlaşması imzalandı.İmparator, Mehmet Çelebi kuvvetlerini İstanbul Boğazı’ndan Rumeli’ye geçirmeyi taahhüt etti.
1412
İstanbul’u kuşatan Musa Çelebi, Mehmet Çelebi’nin Rumeli’ye geçmesi üzerine kuşatmayı kaldırdı.
1413
Kardeşini tahtan indirmek üzere Rumeli’ye geçen Mehmet Çelebi kuvvetleriyle Musa Çelebi kuvvetleri, Çamurluova bölgesinde karşılaştı. Yapılan savaşta mağlûp olan Musa Çelebi öldürüldü. Çelebi Mehmet’in yönetimi ele geçirmesiyle 11 yıl süren Fetret Devri sona erdi. Böylece Mehmet Çelebi, Anadolu ve Rumeli’deki bütün Osmanlı topraklarını egemenliği altına aldı.
Divan şairlerinden Ahmedî öldü.
1299
Osman Gazi, bağımsızlığını ilân ederek Osmanlı Beyliğini kurdu.
1301
Yenişehir kalesi fethedildi ve komuta merkezi buraya taşındı.
1302
Koyunhisar Savaşı: Osman Bey, Gemlik’in güneyindeki Koyunhisar’da (Baphaon) yapılan savaşta Bizans ve müttefiklerinden oluşan orduyu bozguna uğrattı.
1306
Dinbaz zaferi: Kestel ve Ulubat kaleleri fethedildi.
1307
İznik kuşatması başladı.
1308
Ulubat gölü üzerindeki Alyos adası, Aygut Alp’in oğlu Kara Ali tarafından barış yoluyla teslim alındı.
İznik-İzmit yolu üzerinde yer alan İznik’in ileri karakollarından Karahisar (Trikokiya) fethedildi.
1313
Osman Gazi’nin sadık dostu Harmankaya Tekfuru Köse Mihal, İslâm dinini kabul etti; kalesi ve adamlarıyla Osmanlılara katıldı.
Orhan Bey ve Nilüfer Hatun’un büyük oğlu, geleceğin Rumeli Fatihi Şehzade Süleyman dünyaya geldi.
1320
Osman Gazi’nin rahatsızlığı nedeniyle oğlu Orhan Bey yönetimi ele aldı.
1321
Orhan Bey, Mudanya’yı fethetti.
1324
Küçük bir Türk Beyliği olan Umur-Han Beyliği elindeki Akyazı fethedildi.
İzmit yakınlarındaki Karamürsel, Kara Mürsel Bey tarafından fethedildi.
1325
Bursa’nın ele geçirilmesini engelleyen önemli kalelerden Orhaneli (Atranos)ele geçirildi.
1326
Şeyh Edebâli öldü.
Orhan Bey’in ikinci oğlu Murat Hüdavendigâr doğdu.
On yılı aşkın bir süredir kuşatılan Bursa fethedildi (6 Nisan).
Osmanlı Devleti’nin kurucusu ve birinci hükümdarı Osman Gazi öldü.
2. Osmanlı Padişahı Orhan Bey tahta çıktı.
İstanbul Kartal yakınlarındaki Samandıra (Semendire) ve Aydos fethedildi.
1327
Orhan Gazi adına akçe, gümüş sikke olarak basıldı.
1329
Pelekanon Savaşı: Osmanlılara karşı harekete geçen Bizans İmparatoru Andronikos kumandasındaki Bizans kuvvetleri Pelekanon’da (bugünkü Darıca ve Eskihisar arası) Osmanlı ordusuna yenildi.
Uzun süre kuşatma altında olan ve Bizans’tan yardım alma umudu kalmayan İznik (Nikea) Osmanlı kuvvetlerine teslim oldu.
Osmanlılar tarafından ele geçirilen İznik’teki Büyük Kilise (Ayasofya), camiye dönüştürüldü.
1332
Tasavvuf şairi Âşık Paşa, Kırşehir’de öldü.
1333
Taraklı, Mudurnu ve Göynük Türk kasabaları, küçük derebeylerin elinden alınarak Osmanlı topraklarına katıldı.
1334
Gemlik fethedildi.
İznik’te Orhan Bey tarafından yaptırılan Hacı Özbek Camii’nin yapımı tamamlandı.
1337
İzmit, Hereke, Yalova ve Armutlu çevresi fethedildi.
1345
Karesi Beyliği üzerine yapılan seferde Balıkesir, Manyas, Edincik, Kapıdağ ve çevresi Osmanlı topraklarına katıldı.
1346
Orhan Bey, Bizans İmparatoru VI. Kantakuzenos’un kızı Theodora ile evlendi.
1347
Orhan Gazi ile kayınpederi İmparator VI. Kantakuzenos, Üsküdar’da bir görüşme yaptı. Bu buluşmada imparator, kendisini batıdan tehdit eden Sırp kralına karşı Türklerden 20.000 kişilik bir yardım sağladı. Türklerde, Rumeli topraklarına geçme fikri bu tarihten sonra yerleşti.
1352
Kadıköy ve Üsküdar fethedildi.
Gerede Türk beyliği toprakları Osmanlı ülkesine bağlandı.
1353
Bolayır yakınlarındaki Çimpe Kalesi, Orhan Bey’den yardım isteyen Kantakuzenos tarafından Osmanlılara askerî bir üs olarak verildi. Orhan Gazi’nin büyük oğlu Şehzade Süleyman Paşa büyük bir orduyla Çanakkale Boğazı’ndan Rumeli’ye geçti. Böylece Balkan fetihlerine başlanmış oldu.
1354
Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa, Ankara’yı zaptetti.
1358
Rumeli’ye geçen Türkler ilk hamlede Gelibolu, Bolayır, Tekirdağ, Keşan ve Malkara’yı ele geçirdi. Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa, avlanırken bir kaza sonucu öldü.
1360
Mevlevilîkle ilgili Menakıbu’l-Arifin adlı eseriyle tanınan mutasavvıf-bilgin Ahmet Eflâkî, Konya’da öldü.
Dönemin olayları
1453
2 Nisan: II. Mehmet’in, Edirne’de döktürdüğü ve Şubat ayında yola çıkan “Şahi” adı verilen büyük top İstanbul önlerine getirildi.
5 Nisan: Bizanslılar, gemilerin girmesini önlemek amacıyla İstanbul halicine zincir gerdiler.
6 Nisan: İstanbul kuşatması başladı.
12 Nisan: Osmanlı donanması Dolmabahçe önlerine demirledi.
18 Nisan: İstanbul çevresindeki adalar fethedildi.
20 Nisan: Bizans’ın yardımına gelen 5 gemi Osmanlı donanmasından kurtulup Haliç’e girdi.
22 Nisan: Osmanlı donanmasına ait gemiler karadan taşınarak Haliç’e indirildi.
23 Nisan: Osmanlı askerleri Haliç’te köprü kurdu. Bizans imparatoru, II. Mehmet’e barış teklifinde bulundu.
18 Mayıs: Kuşatmada önemli rol oynayan tekerlekli kule, surların önünde kullanıldı.
28 Mayıs: II. Mehmet, genel saldırıdan önce Bizans imparatoruna, teslim olması teklifinde bulundu.
29 Mayıs: Genel saldırıya geçen Türk kuvvetleri, sabah saatlerinde İstanbul’u fethetti. Fethi gerçekleştiren ve bundan böyle Fatih Sultan Mehmet olarak anılacak olan II. Mehmet, İstanbul’a girdi. İstanbul başkent oldu.
1 Haziran:Bizans’ın en önemli eserlerinden Ayasofya Kilisesi, camiye dönüştürüldü. Bizanslılarla anlaştığı öne sürülerek azledilen Sadrazam Çandarlı Halil Paşa idam edildi.Yerine Mahmut Paşa getirildi.
Fatih Sultan Mehmet, yeni bir Rum Ortodoks patrik tayin etti.
1454
İstanbul Beyazıt’ta şimdiki üniversite binasının bulunduğu yerdeki Eski Saray’ın yapımı tamamlandı.
Birinci Sırbistan seferi.
1455
İkinci Sırbistan seferi.
Arnavutluk’ta Berat zaferi.
1456
Üçüncü Sırbistan Seferi ve Belgrad Kuşatması.
Belgrad kuşatmasında yaralanan Sırp Hükümdarı Hunyadi Yunoş öldü (11 Ağustos).
Cenevizlilere ait olan Enez ve Ege adalarından Semadirek ve Taşoz fethedildi.
1458
Birinci Mora Seferi ve Atina’nın fethi.
Sırbistan’da çıkan karışıklıklar üzerine bu ülkeye sefer yapıldı ve Semendire kuşatıldıysa da alınamadı.
İstanbul surlarının Yedikule kısmında iki yeni sur ve kulelerin inşaatı tamamlandı.
1459
Semendire Savaşı.
Eyüp Camii ve türbesinin inşaatı tamamlandı.
Din bilgini ve Fatih Sultan Mehmet’in hocası Akşemsettin öldü.
1460
İkinci Mora Seferi.
1461
Cenevizlilerin egemenliğindeki Amasra fethedildi.
Sinop ve çevresine egemen olan İsfendiyaroğulları Beyliği, Osmanlı topraklarına katıldı.
Trabzon Rum İmparatorluğu fethedildi.
1462
Midilli Adası fethedildi.
Eflâk prensliği, Osmanlılara bağlı bir eyalet haline getirildi.
1463
İstanbul’daki Fatih Camii’nin inşaatına başlandı.
Bosna ve Hersek krallığı fethedildi.
Karada ve denizde 16 yıl sürecek Osmanlı-Venedik savaşı başladı.
1464
Karamanoğlu İbrahim Bey’in ölmesi üzerine çocukları arasında taht mücadelesi başladı.
1466
Arnavutluk üzerine sefere çıkan Fatih Sultan Mehmet, Elbasan kalesini yaptırdı ve Akçahisar hariç tüm Arnavutluk’u ele geçirdi.
Karamanoğlu toprakları Osmanlılara katıldı.
Sadrazam Mahmut Paşa azledildi ve yerine Mehmet Paşa sadrazam oldu.
1468
Arnavutluk hükümdarı İskender Kastriyoti öldü.
Dönemin olayları
1579
Asker arasındaki bozgunculuk propagandası nedeniyle Özdemiroğlu Osman Paşa, Şirvan’ı tahliye edip Şamahı’dan Demir-Kapu’ya (Derbend) hareket etti.
Osmanlı-İngiliz ticari ve siyasi münasebetlerinde ilk adım atıldı; İngiliz ticaret gemilerinin, Türk limanlarına kendi bayraklarıyla gelebilecekleri tebliğ edildi (Mart 1579).
Gürcilerden yardım gören Safevîler, Tiflis’i kuşattı (30 Mart).
Çok zor şartlar altında kalan Tiflis, Maraş Beylerbeyi Mustafa Paşa komutasında 12.000 kişilik yardım kuvvetinin gelmesiyle muhasaradan kurtuldu (1 Ağustos).
Kars Kalesi’nin ardından Kars şehrinin yapımı 58 günde tamamlandı (22 Eylül).
Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, III. Murat’ın gizli buyruğuyla, Bosnalı bir derviş tarafından hançerlenerek şehit edildi (12 Ekim).
Sokullunun öldürülmesi üzerine, ikinci vezir Semiz Ahmet Paşa sadrazamlığa getirildi (13 Ekim).
1580
Semiz Ahmet Paşa’nın vefatı ile Lala Mustafa Paşa, Vekil-i Saltanat unvanıyla sadarete getirildi (28 Nisan).
Lala Mustafa Paşa, bir rivayete göre zehir içerek intihar etti (7 Ağustos).
Sadarete Koca Mustafa Paşa getirildi (25 Ağustos).
1581
Safevîler, Kanunî Sultan Süleyman Devrindeki sınırlar esas alınmak kaydıyla barış teklifinde bulundu. Bu teklif kabul edilmedi. Özdemiroğlu Osman Paşa’nın görevlendirdiği Kırım prenslerinden Gazi Giray, 18.000 kişilik düşman kuvvetlerini imha ederek 40 gün kuşatma altında kalan Bakû’yu kurtardı (7 Ocak).
Fransızlara üçüncü kez kapitülasyon izni verildi. Buna göre, İngilizler dışında, Türk limanlarına girecek bütün yabancı gemilere Fransız bayrağı çekme mecburiyeti getirildi ( 6 Temmuz).
1582
III. Murat’ın oğlu Şehzade Murat için 57 gün süren ve Osmanlı tarihinde eşi görülmemiş sünnet şenlikleri yapıldı. Bu düğünde hüner gösterenler Yeniçeri Ocağı’na kaydedildi ve Ocak yasaları ilk defa ihlâl edilip bozulmaya başladı.
İkinci vezir Kanijeli Siyavuş Paşa sadrazamlığa getirildi (24 Aralık).
1583
İngiltere Krallığı’nın ilk elçisi İstanbul’a ulaştı (29 Mart).
Doğuya takviye olarak gönderilen kuvvetlerden Rumeli askerlerinin, Şirvan ve Dağıstan Serdarı Özdemiroğlu Osman Paşa’yı, dinlemeyerek ihtiyatsızca düşman üzerine saldırmaları sonucu Niyazâbâd bozgunu yaşandı (24 Nisan).
Özdemiroğlu Osman Paşa, kuzeye doğru ilerlemekte olan 50.000 kişilik Safevi ordusunu Meş’ale Savaşı’nda bozguna uğrattı (11 Mayıs).
Şehzade Mehmet (III. Mehmet), Manisa valiliğine tayin edildi (17 Aralık).
1584
Özdemiroğlu Osman Paşa, İstanbul’dan aldığı yardımcı kuvvetlerle Kırım Hanı II. Mehmet Giray’ı yenip Kırım meselesini halletti.Daha sonra İstanbul’a geldi. Gelişinde halkın sevgi gösterileriyle karşılanıp padişah III. Murat’tan büyük ilgi gördü. Bu ilgiyi çekemeyen bazı devlet adamları, askeri, Osman Paşa aleyhine ayaklandırma teşebbüsünde bulundu. Bu yüzden Veziriazam Kanijeli Siyavuş Paşa azledilip yerine Özdemiroğlu Osman Paşa getirildi (28 Temmuz).
Özdemiroğlu Osman Paşa, gönderdiği kuvvetlerle Kırım isyanını yeniden bastırdı (18 Aralık).
Türk minyatür sanatçısı Nakkaş Osman, ünlü eseri Hünername’yi tamamladı.
1585
II. Selim’ın kızı Sokullu Mehmet Paşa’nın karısı Esma Sultan öldü (7 Ağustos). Ayasofya’daki II. Selim Türbesi’ne defnedildi.
Abvâr Savaşı (21 Eylül).
Tebriz Savaşı (24 Eylül).
Neheng Savaşı (15 Ekim).
Fahusfene Savaşı (25 Ekim)
Şenbi Gazan Savaşı (28 Ekim).
Osmanlı tarihinin en büyük kahramanlarından Kafkasya Fatihi Özdemiroğlu Osman Paşa öldü. Cenazesi Diyarbakır’a götürülerek Kurşunlu Cami yakınındaki türbesine defnedildi (28-29 Ekim)
Acısu Savaşı (30 Ekim).
1586
Hadım Mesih Paşa’nın istifası üzerine, veziriazamlığa ikinci kez Kanijeli Siyavuş Paşa getirildi (15 Nisan).
Turna Çayırı Savaşı.
Safevî veliahtı Hamza Mirza, hançerlenerek öldürüldü.
1587
Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa ( Uluç Ali Paşa) öldü. Cenazesi, Mimar Sinan’ın eseri olan İstanbul Tophane Camii’ndeki türbesine defnedildi (21 Haziran).
Ahıska Beyliği, Osmanlılara bağlandı (7 Ekim).
1588
En büyük Osmanlı mimarı Koca Sinan (Mimar Sinan) 98 yaşında vefat etti. Süleymaniye Camii’nin yanındaki türbesine gömüldü (8-9 Nisan).
Aras Irmağı kenarında Safevî ordusu mağlûp edildi (29 Eylül).
1589
Osmanlı tarihinde “Beylerbeyi Vak’ası’’ adıyla anılan ilk yeniçeri ayaklanması sonucu Veziriazam Siyavuş Paşa azledilip yerine ikinci kez Koca Sinan Paşa getirildi (2 Nisan).
1590
Ferhat Paşa (İstanbul) Barışı (21 Eylül).
Osmanlı-Avusturya barışı, sekiz yıl süreyle yenilendi (29 Kasım).
1591
Sakarya Nehri-Sapanca Gölü-İzmit Körfezi arasında bir kanal açılması konusunda ferman çıktı (6 Mart) ve daha sonra bu karardan vazgeçildi (11 Nisan).
Dönemin olayları
1683
Avusturya seferine karar veren IV. Mehmet, İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (1 Nisan).
Belgrad’ta kalan IV. Murat’ın serdar-ı Ekrem olarak sefer için görevlendirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, ordunun başına geçti (24 Mayıs).
İstonil Belgrad savaş meclisinde, Viyana kuşatmasına karar verildi (27 Haziran).
İkinci Viyana kuşatması (14 Temmuz-12 Eylül).
Kırım Hanı Murat Giray’la Budin Beylerbeyi Arnavut Koca İbrahim Paşa’nın ihaneti yüzünden kaybedilen Alamandağı Meydan Savaşı üzerine ikinci Viyana kuşatması kaldırıldı ve ordu, perişan bir durumda geri çekildi.
Viyana önlerinde dağılan ordu, Yanıkkale konağında toplandı ve hain vezir Arnavut Koca İbrahim Paşa idam edildi (14 Eylül).
Tuna üzerindeki Ciğerdelen Kalesi civarında Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Sobieski kuvvetlerini yendi (7 Ekim).
Estergon Kalesi, düşmana teslim edildi (1 Kasım).
Veziriazam ve Serdar-ı Ekrem Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın idamına karar verilmesi üzerine üçüncü vezir Kara İbrahim Paşa göreve getirildi (15 Aralık).
Veziriazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi (25 Aralık).
1684
Vişgrad Kalesi, düşman tarafından ele geçirildi (18 Haziran).
Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Vayçen’de bozguna uğradı (27 Haziran).
Venedik Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti’ne karşı savaş ilan etti (15 Temmuz).
Ayamavri Kalesi, Venedikliler tarafından teslim alındı; ayrıca Dalmaçya cephesindeki birçok kale kaybedildi (8 Ağustos).
Preveze Kalesi, 7 günlük bir kuşatma sonrası çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (28 Eylül).
Budin, 3 ay 19 gün sonra, düşmanın kuşatmayı kaldırmasıyla kurtuldu (2-3 Kasım).
1685
Bosna Beylerbeyi Fındık Mustafa Paşa, Venediklilerin Dalmaçya Valisi Pietro Valerio’nun ordusuna karşı büyük başarı kazandı (Sing Zaferi) (7 Nisan).
Koron kuşatması sırasında Mora Serdarı Halil Paşa ve Siyavuş Paşa şehit oldu, Müslüman halk kılıçtan geçirildi (3 Haziran).
Estergon Kalesi’ni kuşatan Macaristan Serdarı Melek İbrahim Paşa, kuşatmayı kaldırıp geri çekildi (16 Ağustos).
22 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Uyvar Kalesi, 50 günlük kuşatma sonrası düşmana teslim edildi (19 Ağustos).
Kara İbrahim azledilip üçüncü vezir Sarı Süleyman Paşa veziriazamlığa getirildi (18 Aralık).
1686
Venedikliler Navarin Kalesi’ni kuşattılar (2 Haziran); yardıma gelen Mora Seraskeri İsmail Paşa öldü ve kale, çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (15 Haziran).
160 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Budin Kalesi, Avusturya ordusu tarafından ele geçirildi (2 Eylül). Bu sonuç, Macaristan’ın elden çıkmasına yol açtı.
1687
Mohaç bozgunu sonucu 20 bin şehit verildi; Valpo, Posega gibi 15 kale düşmana teslim edildi (12 Ağustos).
Cephedeki ordu, Sadrazam ve Serdar Sarı Süleyman Paşa’ya karşı isyan hareketi başlatıp İstanbul’a doğru yürüyüşe geçti (5 Eylül). Veziriazam, bir gemiye binerek Tuna yoluyla İstanbul’a kaçtı. Halep Beylerbeyi Siyavuş Paşa, askerin isteği üzerine serdar vekilliğine getirildi ve durum padişaha bildirildi. Asi ordu, cepheyi terk ederek Belgrad’a çekildi ve Edirne üzerine yürüdü. Bu durum üzerine, Siyavuş Paşa veziriazamlığa atandı. Azledilen Sarı Süleyman Paşa idam edildi ve kesik başı, orduyu durdurmak ve askere göstermek için gönderildi. Buna rağmen ordu, İstanbul’a doğru yürüyüşe devam etti.
Atina, Venedikliler tarafından zaptedildi (25 Eylül).
İstanbul önüne gelen asi ordu tarafından, av merakı yüzünden devlet işlerini yüzüstü bırakmakla suçlanan padişah IV. Mehmet tahtan indirildi (8 Kasım).
Sultan İbrahim’in ikinci oğlu Sultan Süleyman, 46 yaşında tahta çıktı (8 Kasım).
Eğri Kalesi, hiçbir çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (14 Kasım).
1688
Veziriazam Siyavuş Paşa’nın yerine Nişancı İsmail Paşa atandı (2 Mart).
Nişancı İsmail Paşa azledilerek Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa veziriazamlığa getirildi (2 Mayıs).
İstolni Belgrad Kalesi elden çıktı (6 Eylül).
Belgrad Kalesi, 29 gün kuşatma altında kaldıktan sonra Avusturya ordusu tarafından ele geçirildi. Tuna’daki Türk gemileriyle kaçmaya çalışan halk, kılıçtan geçirildi (8 Eylül).
1689
II. Süleyman, Avusturya seferi için Edirne’den hareket etti (6 Haziran).
Tuna üzerindeki Gladova ve Orşova kaleleri geri alındı (8 Temmuz).
Arap Recep Paşa, Batucina’da yenildi (30 Ağustos).
Macaristan Serdarı Arap Recep Paşa, Niş önlerinde bozguna uğradı (24 Eylül). Bu yüzden Recep Paşa idam edildi.
Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa görevden alınıp Köprülü Fazıl Mustafa Paşa Veziriazamlığa getirildi (25 Ekim).
1690
Rumeli’yi düşman istilasından temizleyen Kırım Hanı Selim Giray, Edirne’ye geldi (23 Şubat).
Eyüp yangını (7-8 Haziran).
Dönemin olayları
1792
Rusya ile Yaş Antlaşması imzalandı (10 Ocak).
İstanbul’da Humbaracılar Kışlası açıldı.
Veziriazam Koca Yusuf Paşa görevden alındı, yerine Damat Melek Mehmet Paşa getirildi(4 Mayıs).
İstanbul’da büyük bir yangın çıktı(13 Eylül).
1793
Nizam-ı Cedit Ocağı kuruldu (24 Şubat).
Nizam-ı Cedit Ocağı’nın giderlerini karşılamak için, İrad-ı Cedit Hazinesi kuruldu.
Rasih Paşa, Petersburg’a; Agâh Efendi, Londra’ya elçi olarak atandılar.
Yusuf Agâh Efendi, sürekli elçilik göreviyle İngiltere’ye gönderildi (24 Temmuz).
Arabistan’da Vehhabi isyanı çıktı.
Baruthane ıslah edildi.
Divan şairi Enderunlu Fazıl, “Zenan-nâme”(Kadınlara İlişkin) adlı eserini tamamladı.
1794
Veziriazam Melek Mehmet Paşa görevden alındı, yerine İzzet Mehmet Paşa getirildi.
Karadeniz Boğazı kaleleri tamir edildi.
1795
İstanbul’da büyük bir yangın çıktı (8 Temmuz). (26 Kasım).
1796
Devlet adamı, şair ve mutasavvıf Aziz Ali Efendi, ilk daimi elçi sıfatı ve orta elçi unvanıyla Prusya’ya gönderildi.
1797
Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa, Pazvantoğlu İsyanını bastırmakla görevlendirildi
Rusçuk Barışı imzalandı (18 Eylül).
Kili ve İsmail Kalelerini Ruslar ele geçirdi.
1798
“Muhayyelât” adlı eseriyle ünlenen şair, yazar ve devlet adamı Aziz Ali Efendi, Berlin’de öldü.
Mısır seferine çıkan Napolyon Bonapart, İskenderiye’yi işgal etti (2 Temmuz).
Rahmaniye Savaşı (13 Temmuz).
Ehramlar Savaşı (21 Temmuz).
Napolyon Bonapart, Kahire’ye girdi (23 Temmuz).
Ebukır Savaşı (1 Ağustos).
Veziriazam İzzet Mehmet Paşa görevden alındı, yerine Kör Yusuf Ziya Paşa getirildi (30 Ağustos).
Fransa’ya savaş ilân edildi (2 Eylül).
1799
Galata Mevlevihanesi şeyhi ve asrın büyük şairi Şeyh Galip öldü (3 Ocak).
Napolyon Bonapart, Akkâ’da yenilgiye uğradı (16 Mayıs).
Osmanlı kuvvetleri Ebukır Savaşı’nda yenilgiye uğradı (25 Temmuz).
