Osmanlı Hanedanı, Osmanlı Devleti’ni yaklaşık 600 yıl yöneten hanedandır. Osmanlılar, Osmanoğulları ve Âl-i Osman olarak da bilinir. Hanedan adını, Osmanlı Beyliği’nin kurucusu olan Osman Bey’den alır. Osmanlı Hanedanı’nın 1299 yılında başlayan yönetimi, 1922 yılında Ankara Hükümeti’nce saltanatın kaldırılmasıyla son bulmuştur. Osmanlı Hanedanı’ndan hükümdar olanlar yaygın olarak padişah olarak bilinir. Ancak kuruluş yıllarında hükümdarlık unvanı bey idi ve bunun yerine daha sonra han unvanı kullanıldı. Sultan unvanı da Osmanlı Hanedanı’nda yaygın kullanılan bir unvandı; ama bu unvan erkek hükümdarların yanı sıra kadınlar için de kullanılıyordu.
Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu Osman Bey Anadolu Selçuklu Devletinin uç beylerinden biriydi. Bizans sınırına yakın bir bölgede Anadolu Selçuklu Devleti'ne hizmet ediyordu. Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra iktidarını ilan etti ve sonradan Osmanlı Beyliği olarak adlandırılan devleti kurdu. Kendisi de bu devletin ve hanedanın ilk hükümdarı oldu. Osman Bey'den sonra devletin başına oğlu Orhan Bey geçti.
Fatih Kanunnamesi
Fatih Sultan Mehmed'in saltanatının son yıllarında oluşturulan "Kanunname-i Âli Osman", daha önceki padişahların yazılı kurallarını birayaya getirmekle birlikte, devlet yönetimini aşırı merkeziyetçi bir yapıya dönüştürmüş ve padişahı "mutlak hakim" kılmıştır. Fatih Kanunamesi olarak anılan bu düzenlemede, tahta çıkan şehzadenin, erkek kardeşlerini öldürtmesine yasallık kazandırmasıyla ünlüdür Ve her kimesneye evlâdımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizamı âlem için katletmek münâsibdir
Hanedanın sonu
Osmanlı Hanedanı'ndan son padişah olan VI. Mehmet, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmış Osmanlı Devleti'nin de son hükümdarıydı. Anadolu topraklarının bölünmesini öngören Sevr Antlaşması'na karşı Anadolu'da gelişen Kurtuluş Savaşı'nın başarıya ulaşmasının ardından, VI. Mehmed'in hükümdarlığına son verildi. Padişah çevresiyle birlikte yurtdışına çıkarıldı.Hanedan mensupları dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşamaktadır.Şu an Hanedan Reisi Abdülmecit'in tahta çıkmayan oğlu Mehmet Burhanettin Efendi'nin torunu Şehzade Osman Bayezid Osmanoğlu Efendi'dir.
Osmanlı sultanları ve halifeleri
Mogol Hanı Hülagü,1258'da halifeliğin merkezi Bağdat'ı fethetmiş,Abbasi soyundan gelenleri de öldürerek bu makama son vermiştiedılır.
Fakat feth sırasında kaçan bazı Abbasi üyeleri,Memlüklülere sığınarak burda halifeliği tekrar ilan etti(13 yy.).Bu halifeliğin dini
törenlerde protokolde durmaktan başka bir siyasi otoritesi yoktu.Bu şekilde yaklaşık üçyüz yıl devam eden bu durum I.Selim'in Mısır'ı
fethetmesiyle sona erdi.Hilafetin koruyuculuğu Osmanoğullarına geçti.O dönemin halifesi III. Mütevekkil İstanbul'a getirilerek
hayatını siyasi yetkisi olmadan burda geçirmiştir.
1 Kasım 1922'de Saltanatın Kaldırılması'ndan sonrada Ankara Hükümeti halife olarak,TBMM'nin seçtiği Halife Abdülmecid Efendi'den, sadece
Müslümanların Halifesi ünvanını kullanmasını, gösterişli hareketlerde bulunmamasını istemişti. Abdülmecid, halife seçildikten sonra kendisine verilen talimata aykırı olarak, "Halife-i Müslimin" ünvanından başka sıfat ve ünvanlar taşıyarak, Cumhuriyet hükümetinin talimatı dışına çıkmıştır.(daha doğru bir tabirle bu davranışları halifeliğin kaldırılması için bahane edilmiştir.Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın yapacağı devrimlere engel olacak halifelik kurumuna karşı en sert tedbirleri alması gerektiğini bilmesi açıktır.)Bununla birlikte ve başka sebeplerden dolayı 3 Mart 1924 tarihli
"Hilafetin ilgasına ve Hanedan-ı Osmaniye'nin Türkiye Cumhuriyeti memalik-i hariciyesine çıkarılmasına dair kanun"la hilafet kaldırılmıştır. |
